بلاگ
مقایسه بال ولو و گیت ولو به همراه توضیح نحوه کار کرد
تیر
بال ولو (شیر توپی) و گیت ولو دو شیر پر کاربرد برای کنترل جریان هستند. این شیرها به صورت عمومی برای کنترل جریان مایع و گاز مورد استفاده قرار می گیرند. اگرچه این دو نوع شیر در اکثر اوقات در شرایط مشابهی مورد استفاده قرار می گیرند اما دارای تفاوت های جزئی مهمی هستند. در این مطلب ما قصد داریم به مقایسه بال ولو و گیت ولو بپردازیم و در مورد تفاوت های این دو نوع شیر و نحوه انتخاب از میان آنها توضیح دهیم.
 بال ولو |  گیت ولو |
تفاوت در نحوه عملکرد
شیر بال ولو همانطور که در تصویر زیر مشخص است از یک توپ چرخان که دارای یک سوراخ است و یک میله نیز به آن وصل است تشکیل شده است.
زمانی که با یک دستگیره میله را می پیچانیم، توپ متصل به میله نیز می چرخد که باعث قطع یا وصل شیر می شود.
این شیر همانطور که در تصویر مشاهده می شود تنها با چرخش 90 درجه ای مسیر جریان را باز یا بسته می کند.
زمانی که دستگیره هم راستا با بدنه شیر است، شیر در حالت قطع جریان و زمانی که دستگیره در حالت عمود به بدنه شیر است شیر در حالت باز است.
شیر گیت ولو برای کنترل جریان از یک دریچه برای کنترل جریان استفاده می کند. این دریچه از یک دیسک و میله متصل به آن تشکیل شده است که در تصویر زیر مشاهده می کنید.
زمانی که دیسک به بالا می رود دریچه در حالت کاملا باز است و زمانی که دیسک در پایین ترین قسمت قرار می گیرد دریچه در حالت کاملا بسته است.
این شیر دارای یک فلکه است که با پیچاندن آن می توان موقعیت دیسک را کنترل کرد به طبع آن میزان باز یا بسته بودن شیر نیز کنترل می شود.
برای آن که این شیر را کاملا باز یا بسته کنیم نیاز است که فلکه متصل به شیر را 360 درجه بچرخانیم.
مزایا و معایب
با توجه به طراحی و تفاوت های میان بال ولو و گیت ولو هریک از این دو شیر دارای مزایا و معایبی هستند که با توجه به نوع استفاده اهمیت پیدا می کنند. در جدول زیر به بررسی این مزایا و معایب می پردازیم.
| بال ولو | گیت ولو | |
| ماکنیزم قطع | قطع سریع با چرخش 90 درجه | قطع و وصل کند با توجه به چرخش 360 درجه ای |
| Water Hammer یا ضربه قوچ | باز و بست سریع امکان ضربه قوچ را بوجود می آورد | باز وبست کند امکان ضربه قوچ را کاهش می دهد |
| تشخیض ظاهری وضعیت شیر | امکان تشخیص میزان باز یا بسته بودن از نظر ظاهری مشکل است | امکان تشخیص باز و بسته بودن شیر از نظر ظاهری بسیار آسان است |
| قیمت | عموما گران تر از گیت ولو با مشخصات مشابه | عموما ارزان تر از بال ولو با مشخصات مشابه |
| فضا نصب | نیاز به فضای بیشتر به نسبت گیت ولو برای چرخش 90 درجه دستگیره | نیاز به فضای کمتر نسبت به بال ولو |
| سایز | برای لوله ها با سایز کمتر از 2 اینچ مناسب تر است | برای لوله ها با سایز بیشتز از 2 اینچ مناسب تر است |
| نشتی | دارای چفت و بست محکم حتی پس از مدت استفاده برای زمان طولانی | آسیب پذیر تر در مقابل نشتی نسبت به بال ولو |
| ماندگاری | ماندگار و مقاوم نسبت به آسیب | اصطکاک میله رزوه ای شیر در گذر زمان باعث افزایش احتمال خرابی شیر می شود |
موارد استفاده
هر دو بال ولو و گیت ولو در موارد متعددی نظیر خانگی و صنعتی مورد استفاده قرار می گیرند برخی از این موارد را در زیر بررسی می کنیم:
- گیت ولو معمولا در سیستم های لوله کشی قدیمی و در مواردی که نیاز مداوم به قطع سریع جریان ندارند استفاده می شود. سیستم های انتقال آب طولانی و بزرگ معمولا از گیت ولو استفاده می کنند. در سیستم های لوله کشی جدید معمولا از بال ولو استفاده می شود.
- از گیت ولو در مواردی که جریان دارای املاح و خاصیت چسبناک یا ویسکوزیته بالا است استفاده می کنند زیرا تمیز کردن آن راحت تر است. بال ولو مناسب این کاربردها نیست چون قابلیت تمیز کردن را ندارد و همچنین وجود ذرات و املاح می تواند به شیر آسیب وارد کند.
- گیت ولو ها در نیروگاه ها، معادن و مواردی استفاده می شود که جریان دارای دما و فشار بالا است.
- بال ولوها برای استفاده در سیستم های درون آب مناسب هستند. بهتر است بال ولو ها در صنایع غذایی، نوشیدنی و دارویی استفاده نشود به دلیل آنکه تمیز کردن آن دشوار است و امکان ایجاد آلودگی بالا می رود.
از کجا تهیه کنیم
دیباپارت هر دو نوع شیر بال ولو و گیت ولو را در دسته بندی شیرهای دستی خود عرضه می کند، شما بر اساس مشخصات مورد نیاز خود به راحتی می توانید از میان برندهای مطرح نظیر دانفوس، کستل و … به صورت اینترنتی شیر مورد نظر خود را خریداری و تامین نمایید.
