تفاوت گاز R22 با R134a

دو گاز مبرد R22 و R134a از گازهای پرمصرف در دستگاه های سرمایشی و تهویه مطبوع نظیر چیلر، روفتاپ پکیج، کندانسینگ یونیت سردخانه و … به شمار می آیند. در این مطلب قصد داریم که تفاوت گاز R22 با R134a را بررسی کنیم.

آیا گاز R134a جایگزین R22 است؟

از ابتدای اختراع دستگاه های تهویه مطبوع خانگی، دانشمندانی نظیر کریر از مواد شیمیایی خطرناکی نظیر آمونیاک، کلرید، دی اکسید سولفور به عنوان مبرد استفاده می کردند.

در سال 1930 برای جایگزین کردن آمونیاک در دستگاه های سرمایشی و تهویه مطبوع مواد شیمیایی که با نام کلروفلوروکربن (CFC) نامیده می شوند وارد عرصه شدند. CFC ها در ابتدا به طول کامل پایدارو ایمن پنداشته می شدند و به همین دلیل محبوبیت بالایی در صنعت تهویه مطبوع و سرمایش پیدا کردند.

البته بعدا مشخص شد که پایداری بالای آنها باعث می شود که به سطح بالای جو نفوذ کنند و در اثر تابش اشعه ماورابنفش شکسته شوند و ذرات کلرید را در جو آزاد کنند که آسیب رسان به لایه اوزون است.

به دلیل آسیب زا بودن CFC ها برای لایه اوزون در سال 1987 درتوافق تحت نام پروتکل مونترال استفاده از CFC ممنوع شد.

در این زمان دسته ای دیگر از گازهای مبرد برای جایگزینی CFC ها معرفی شدند که گاز R22 یکی از آنها به شمار می رفت.

گاز R22 که با نام فریون نیز شناخته می شود اگرچه جزو خانواده CFC ها نیست اما متعلق به کلاس هیدروکلروفلوروکربن ها (HCFC) است که نزدیکی بسیاری با CFC ها دارد و به همین استفاده از این گاز نیز از سال 2020 در کشورهای توسعه یافته ممنوع شد.

گاز R134a جزو دسته ای دیگر از جایگزین های CFC با نام هیدروفلوروکربن (HFC) است که در ساختار آنها کلر وجود ندارد و به همین دلیل پتانسیل تخریب لایه اوزون آنها معادل صفر است. اما این گاز نیز دارای پتانسیل گرمایش جهانی (GWP) بالایی است که باعث شد در سال 2011 استفاده از این گاز در سیستم های تهویه مطبوع اتومبیل ها در اروپا ممنوع شود.

پس از روند تدریجی ممنوع شدن استفاده از گاز R22 در کشورهای توسعه یافته که تا سال 2020 تکمیل شد یکی از جایگزین های این گاز برای استفاده در دستگاه های تهویه مطبوع گاز R134a به حساب می آمد.

البته گاز R134a نیز در روند تدریجی کاهش استفاده و ممنوعیت قرار دارد و تا 2030 تولید جهانی آن به 20 درصد میزان پیش از سال 2020 باید کاهش پیدا کند.

بنابراین می توان گفت اگرچه گاز R134a در گذشته یکی از جایگزین های گاز R22 به شمار می رفت اما هم اکنون خود نیز در مسیر جایگزین شدن است.

تفاوت های گاز R22 و گاز R134a در چیست؟

به طور کلی گاز R22 از نظر انتقال حرارت و ظرفیت سرمایشی قابل تامین گزینه بهتری نسبت به گاز R134a است اما به دلیل محدودیت های تولید و بهره گیری از این گاز و همچنین قیمت بالاتر نسبت به مبرد R134a استفاده از این گاز با کاهش روبرو شده است.

در ادامه تفاوت های اصلی میان این گاز مبرد را ذکر می کنیم.

1. گاز R134a دارای ظرفیت و فشار پایین تری نسبت به گاز R22 است به همین منظور اگر یک دستگاه تهویه مطبوع با ظرفیت سرمایشی خاصی را بخواهیم با گاز R134a تولید نماییم به کمپرسور، کندانسور، اواپراتور و خط مایع بزرگتری در مقایسه با گاز R22 نیاز داریم که باعث افزایش هزینه تولید می شود. (کمپرسورهایی نظیر کمپرسور کوپلند سری ZRKCE هستند که قابلیت کارکرد با دو گاز R22 و گاز R134a را دارند اما طبیعی است که ظرفیت سرمایشی این کمپرسورها با استفاده از گاز R134a کاهش پیدا می کند)
2. گاز R134a دارای خاصیت جذب رطوبت بالایی است که 20 برابر گاز R22 است، بنابراین در سیستم هایی که از R134a استفاده می کنند باید از رطوبت گیر (درایر) با ظرفیت بالاتری استفاده کرد تا خطر یخزدگی بوجود نیاید.
3. روغن قابل استفاده برای کمپرسورهایی که از گاز R134a استفاده می کنند به دلیل جذب بالای رطوبت گاز R134a نسبت به گاز R22 متفاوت است.
4. گاز R134a اجزای لاستیکی سیستم را متورم می کند احتمال نشتی را افزایش می دهد.
5. گاز R134a در مس خوردگی ایجاد می کند، بنابراین سیستم باید درای یک افزودنی برای جلوگیری از این امر باشد.